Chiptuning

Je kan gemakkelijker een caravan trekken als je auto is voorzien van chiptuning. Maar er zijn naast dit voordeel ook nadelen!

De meeste auto's kunnen door middel van chiptuning voor relatief weinig geld meer pk's en voor de caravanner nog belangrijker, een hoger koppel krijgen. Chiptuning geeft de bestaande motor dus meer trekkracht. Maar dat betekent niet dat je een zwaardere caravan mag trekken. Het maximaal toegestaan trekgewicht kan immers door tuning niet veranderd worden. Alleen de motorische prestaties worden beter waardoor het trekken van een caravan comfortabeler en gemakkelijker gaat.

Wat is chiptuning?

Tegenwoordig is een motor helemaal elektronisch gestuurd via het motormanagement. De ECU (Electronic Control Unit) in de auto regelt onder andere de maximale hoeveelheid brandstof en lucht die bij volgas gebruikt wordt. De chiptuner kan dit in het originele softwareprogramma aanpassen waardoor bijvoorbeeld nog meer lucht en brandstof in de cilinders gespoten kan worden. De kracht en het vermogen die de bestaande motor levert neemt door die software aanpassing tot wel 25% toe.

Chiptuning heeft eigenlijk alleen effect als de benzine- of dieselmotor voorzien is van een turbo. Immers dan kan de hoeveelheid lucht die door de turbo in de motor wordt geblazen gemakkelijk aangepast worden. Behalve de hoeveelheid brandstof en lucht worden nog veel meer parameters worden veranderd zoals de inspuitdruk en het ontstekingstijdstip. Maar ook andere zaken zoals de gasresponse of bij auto's met een automatische versnellingsbak het schakelgedrag, kan beïnvloed worden. Daarnaast kunnen ook de maatregelen, die de fabrikant heeft genomen om aan de milieu eisen te voldoen zoals de ERG klep of een roetfilter, via de software aangepast worden.

Het bestaande computerprogramma wordt herschreven waarbij rekening gehouden kan worden met de wensen van de klant
Chiptuning waarbij het originele motormanagement wordt aangepast noemt men OBD tuning (On-board diagnostics). Een andere mogelijkheid die niets aan de auto zelf veranderd en gemakkelijk tijdelijk ongedaan kan worden gemaakt is het plaatsen van een kastje waarin de signalen die naar ECU gaan, worden voorbewerkt waardoor de ECU zelf deze waarden corrigeert. Deze methode die vooral bij leaserijders populair is staat bekent als powerbox tuning, tuningsbox, piggy-back tuning, bypass module, enz.

Wettelijk mag je in Nederland tot 20% extra vermogen toevoegen zonder dat er een aanpassing van het kenteken via de RDW nodig is. In België gelden andere regels! Vaak is tuning wel een probleem voor de originele fabrieksgarantie van de auto. Sommige tuners nemen die garantie over of bieden zelf een extra garantie aan.

Door een laptop aan te sluiten aan de auto kan het aangepaste programma geïnstalleerd worden

Meer kracht

Het grote voordeel van chiptuning is dat de bestaande motor krachtiger wordt en soepeler aanvoelt. Vaak krijg je bij lage toerentallen al meer kracht waardoor je eerder kan opschakelen en minder vaak hoeft terug te schakelen. Dit is de reden waardoor chiptuners aangeven dat een verlaging van het brandstofverbruik mogelijk is, mits je uiteraard niet harder gaat rijden. De meeste caravanners vinden dat hun getunde auto lekkerder rijdt. Je hoeft minder snel terug te schakelen en je hebt meer kracht tot je beschikking waardoor trekken gemakkelijker gaat.

Ondanks de vele positieve rij-ervaringen zijn er twee belangrijke nadelen. Chiptuning kan nadelig zijn voor de levensduur van de motor en de aandrijflijn, en de auto voldoet (meestal) niet meer aan de milieu eisen die in de typegoedkeuring zijn vastgelegd.

De blauwe lijnen geeft het vermogen en koppel weer na chiptuning

Kortere levensduur

Standaard zorgt een autofabrikant er voor dat de motoren onder alle gebruiksomstandigheden een goede levensduur kunnen halen. Ook als die onder zware omstandigheden of met minder goede brandstof wordt gebruikt of als het onderhoud minimaal is. Deze marges worden door chiptuners gebruikt om onder gunstige omstandigheden hogere prestaties mogelijk te maken. Er wordt immers meer lucht en brandstof verbrandt en dit levert meer warmte op. Ook de mechanische belasting van veel onderdelen in de motor en versnellingsbak worden groter. Dit kan ten koste gaan van de marges die de fabrikant oorspronkelijk hanteert.

Soms zijn van dezelfde auto meerdere motor varianten beschikbaar met een verschillende vermogens. Vaak wordt dan gezegd dat alleen de software anders is. Toch weet je dat nooit zeker, ook niet als je naar de onderdelenlijst van de reserve onderdelen kijkt. Het kan namelijk zijn dat de vervangingsonderdelen niet hetzelfde zijn als de oorspronkelijk gemonteerde onderdelen. Immers hoe minder reserve onderdelen op voorraad gehouden hoeven te worden hoe voordeliger het is. Terwijl bij de eerste montage in bepaalde series toch andere onderdelen met goedkopere materialen gebruikt worden omdat dit een besparing voor de fabrikant oplevert.

Met caravan

Ga je met een caravan rijden dan zijn de gebruiksomstandigheden veel ongunstiger en onvergelijkbaar met een solo rit. Immers de continue belasting van de motor is bijna drie keer zo groot. Rijdt je 90 km/u met de caravan dan is net zo veel kracht nodig als voor een solo rit van zo'n 190 km/u. Bedenk dan dat de meeste fabrikanten de auto's niet ontworpen hebben om uren achter elkaar met 190 km/u te rijden. Maar wij vinden het wel heel gewoon om uren achter elkaar, bij 40 graden met de airco aan, met een snelheid van 90 km/u op caravan vakantie te gaan. Ook bij lagere toerentallen is de kracht die de motor moet leveren veel langduriger dan bij een solo auto. De marges die de fabrikant heeft ingebouwd om te zorgen voor een voldoende levensduur worden door het trekken van een caravan al behoorlijk op de proef gesteld. Het is dus maar de vraag of door een nog hogere belasting bij het gebruik van chiptuning er en nog voldoende marge over blijft.

Milieu

Voor de typegoedkeuring moeten auto's voldoen aan strenge uitlaatgas normen voor NOx en mag de CO2 uitstoot (het verbruik) niet te hoog zijn. Een chiptuner hoeft daar niet naar te kijken en richt zich alleen op de kracht en trekkracht karakteristiek van de motor. Een gechipte auto voldoet meestal niet meer aan de oorspronkelijke typegoedkeuring met de eisen die aan de uitstoot van schadelijke stoffen zijn gesteld. Hoewel daar geen controle op is, ook maar beperkt tijdens de APK, pleeg je eigenlijk een milieu delict en kan zelfs sprake zijn van belasting ontduiking als de CO2 uitstoot hoger is. Dit geldt ook voor het wegschrijven van de ERG-klep waarbij de NOx uitstoot veel hoger is dan origineel.

Een goede tuner kan op de rollenbank de toename aan kracht laten zien

Wel of niet doen?

Gebruik je met een caravan veelvuldig de extra kracht van de chiptuning dan is dat niet goed voor de levensduur van de motor. Minder hard rijden en tijdig terugschakelen, wat je met een minder krachtige motor zou doen, is veel verstandiger. Heb je die kracht niet echt nodig vraag je dan af of je er geld aan wil besteden. Erger je toch aan de beperkte snelheid van je combinatie dan is chiptuning een optie, maar wellicht is het verstandiger een auto met standaard een sterkere motor te kopen die af fabriek meer koppel heeft. Je weet dan ook zeker dat je auto (theoretisch) keurig aan de opgegeven milieuspecificaties voldoet.

ATM-chiptuning heeft het koppel van mijn eigen VW-T4 5-cilinder diesel 12 jaar geleden verhoogd van 250 Nm naar 275 Nm. Daardoor rijdt hij nog steeds soepeler. Maar dit is geen doorsnee moderne auto (102 pk uit een 2,5 motor) en bij de nieuwere California's zou ik er nu niet meer voor kiezen.