Koppelomvormer en handmatig

AJ vraagt op 25 februari 2010:

Beste forumleden,

Op deze site staat een prima verhaal over de specifieke eigenschappen van een automaat. Mooi uitgelegd wat een koppelomvormer doet.
Begrijpelijk dat als je een tijdje in ( bijv ) de tweede vernelling rijdt en de weg goed omhoog gaat je warmte ontwikkelt door de slip.

Maar als je nu de tiptronic ( van een Volkswagen ) handmatig bedient en hem ( bijv ) in de twee zet, wordt de automaat dan "vastgezet" ( zonder slip ) of blijf je ook dan slip houden?

Met een DSG ( zonder koppelomvormer ) zal rijden in welke versnelling dan ook een vaste verbinding opleveren. Toch?

Vr.gr
AJ

Reacties:

Bert antwoordt op 25 februari 2010:

Helaas, dat is een wijd verbreid misverstand. Het handmatig schakelen of kiezen van een bepaalde versnelling van een automaat met koppelomvormer voorkomt geen slip veroorzaakt door het ontbreken van een lock-up. Het beperkt het opschakelen naar een hogere versnelling, meer niet.

Een beetje slip door het simpelweg ontbreken van een lock-up in de laagste versnellingen is overigens niet erg. Je kunt er sowieso niets aan doen. Te langzaam rijden wél. Moet er hard gewerkt worden dan moet je het koppeltoerental opzoeken en de bijbehorende snelheid. Op te zoeken in een van de tabelletjes van het Trekkrachtrapport. Zeker de snelheid in de 1e en 2e versnelling hoor je uit je hoofd te weten bij een automaat.

Een DSG heeft koppelingen. Rij je te langzaam gaat een van beide slippen. Net zoals je zelf zou doen bij een manual omdat anders de motor begint te bokken. Rij je met voldoende snelheid een berg op is er geen reden tot slip en is altijd de verbinding 1:1 (lock-up dus feitelijk). Dit is en blijft de reden dat een manual en ook een DSG type automaat altijd zuiniger is dan een 'echte' automaat. Op dat vlak wordt echter flinke vooruitgang geboekt. De automaat van een 5-serie BMW (8 versnellingen) bijv. verbruikt in het geval van de 523i net zo veel als zijn manuele broer. BMW is een van de eersten die de slip ook in de laagste versnellingen al zo snel mogelijk weet te beperken door o.a. ook 'lock-ups' te integreren op die versnellingen.

janka antwoordt op 25 februari 2010:

Wat ik nou jammer vind is dat er heel veel verteld wordt en gevraagd over DSG. Echter heb ik nog steeds geen duidelijk antwoord gevonden over TipTronic van VW. Ook in het verhaal van de versnellingsbakken komt de TT er bekaaid (onduidelijk) vanaf terwijl de andere soorten uitgebreid aan bod komen. Blijft de vraag bijvoorbeeld: is een TT nou wel of niet beter dan een "ouderwetse" automaat? Is er bij gebruik van De TT minder kans op teveel slip of maakt dat niets uit? Of is er alleen maar sprake van het gemak van handmatig schakelen zonder koppelingspedaal? Wij rijden met de TT (VW) op het moment dat er meer gevraagd wordt aan kracht niet meer in de D maar schakelen over naar de TT bijvoorbeeld stand 4. Dat kan op het vlakke met wind tegen maar ook omhoog en omlaag in de bergen zijn. Daarbij houden we wel goed de toerenteller in de gaten.

Bert antwoordt op 25 februari 2010:

Geeft niks hoor janka, kun jij ook niet helpen. 😉

De reden dat de Tiptronic niet apart besproken wordt is omdat Tiptronic een merknaam is net zoals Geartronic. Enigszins is het wel een soortnaam geworden bij het publiek: het zijn 'gewone' automaten dus met koppelomvormer met een fatsoenlijke handmatige bedienfunctie. D.m.v. flippers achter het stuur of een duidelijk +/- positie van de pook.

HSR antwoordt op 25 februari 2010:

Ik rij zelf in een Audi met 6-traps TT automaat. Slip treed altijd op in versnellingen 1, 2 en 3. Bij voldoende toeren en snelheid treed er 'lock-up' op in versnellingen 1, 2 en 3. Bij langzaam optrekken (ook zonder caravan) zal je ergens een toerental terugval zien (ongeveer 75-200 rpm) zonder dat de bak op schakelt. Op dit moment heeft de bak 'lock-up'. Is dit toerental terugval veel groter dan is het raadzaam om de automaatbak olie eens te verversen. Zo wie zo is dit handig om te doen om de 60.000km., bij tuning om de 30.000km.. Bij normale longlife beurten gebeurt dit verversen namelijk niet. Bij snel optrekken gaan de verschillende versnellingen zo snel voorbij dat een toerental terugval in de zelfde versnelling nauwelijks te zien is.
De versnellingen 4, 5 en 6 zijn altijd 'lock-up'.

Ter indicatie bij mijn 2.7TDI 4wd TT vindt lock-up meestal plaats bij zo'n 1700rpm

Manueel of automatisch schakelen maakt niets uit wat betreft het hierboven beschrevene betreft slip en 'lock-up'. Bij manueel kan je wel wat verder doortrekken in toerental waardoor het slip moment minder wordt in de volgende hogere versnelling. Ik rij met de caravan altijd manueel en trek hierbij iets verder door in zeker de eerste 3 versnellingen.

AJ antwoordt op 25 februari 2010:

Bert bedankt! Duidelijk.
Nog twee vragen:
1. Als ik met een automaat ( VW Tiptronic, Volvo Gearronic ) in de tweede versnelling met 2000 toeren "omhoogzwoeg" ( driekwart gas, snelheid wordt vastgehouden ( constante snelheid, en ik heb zelfs nog iets over ) is er dan sprake van slip? Als dat zo is ( volgens jouw verhaal ) dan rijd je dus klimmend in de twee met een slippende koppeling terwijl je bij een gewone handbak geen slip meer hebt. Heeft BMW een lock-up ook voor de lage versnellingen?

2. Als ik datzelfde doe met een DSG ( versnelling 2, 2000 toeren ) zal dan de koppeling die het laatste "geslipt" heeft om een soepele overgang te bewerkstelligen stoppen met slippen?

Vr gr. AJ

AJ antwoordt op 25 februari 2010:

HSR schreef zijn reactie terwijl ik mijn post plaatste. Van zijn bijdrage had ik dus geen kennis. Maar ik ben er wel heel blij meeo. Want zo stelde ik het mij ook voor. De automaat "slipt" bij het op gang komen maar er zal toch een moment komen dat er een soort lock-up komt. Bij de Audi van HSR dus bij pakweg 1700 toeren. Als ik met zijn auto omhoog "zwoeg" met 2000 toeren ( maakt dus niet uit in welke versnelling ) dan treedt er geen!!! slip op. Dat klinkt mij als muziek in mijn oren!

HSR antwoordt op 25 februari 2010:

Zelf ga ik voor een langdurige klim het liefst boven de 2500 toeren zitten. De marge tussen 1700 en 2000 is voor mij iets te weinig, er zit namelijk ook veel elektronica in de automaat-bak regeling. Het moment van lock-up kan hierdoor verschillen.

Bert antwoordt op 25 februari 2010:

Die (geadviseerde) toerentallen hangen natuurlijk ook af van het type motor en uiteraard verschillen ze per fabrikant. Bovendien is elke automaat weer een beetje anders, ik bedoel ook qua automerk en -type. Ook zal een mechanische lock-up zich eerder uitschakelen wanneer de combinatie gestrest is, door te weinig kracht in relatie tot de weerstand.

Voor alle duidelijkheid, de warmteontwikkeling waar ik vooral voor waarschuw in diverse uitingen op deze website of andere publicaties, heeft niet zo zeer een nog niet gelockte versnelling als oorzaak. Het is een glijdende schaal. Het beroerdste is wegrijden op een (voor betreffende combinatie) hele steile helling met een sukkelgangetje van 5 à 10 km/u. Een automaat doet dat perfect. Met flink verhoogd toerental schuifelt de combinatie omhoog. Na een minuut ofzo gaat er als het goed is een alarm af... Dit is puur vergelijkbaar met rijden met een slippende koppeling. Desastreus!

Wégrijden doet een automaat dus 'altijd', dit i.t.t. een koppelingsauto. De 'ellende' begint meteen na het wegrijden!

Het is eigenlijk simpel: voer een trekkrachtberekening uit en kijk bij welke snelheid + toerental het max. koppel ligt in de eerste paar versnellingen. Onthou die combinaties. Het toerental is bijna altijd goed, maar de vaste bijbehorende snelheid niet. Is die (veel) lager is er sprake van (ernstige) slip. Verder is het een kwestie van leren, ervaren, oefenen en er uiteindelijk goed mee om gaan met zo'n automaat. Luisteren en dat ding bespelen met je rechtervoet! Een automaat bedien (manipuleer) je met je gasvoet, ook de in- uitschakeling van de definitieve lock-up eenmaal op een continue snelheid.

Het is mogelijk in de trekkrarchtrapportages dat een automaat 5 sterren krijgt voor het wegrijden en slechts 2 voor het rijden op steile hellingen. Moet ik de consequenties uitleggen of zoek je die zelf even op in genoemde tekst(en)? 😉

AJ antwoordt op 25 februari 2010:

Bert, nogmaals dank. Ik zoek het zelf wel op. Heb ik reeds vele malen gedaan!
Ik deel je opmerking helemaal. Het is een kwestie van ervaring.
Maar.........door de toenemende techniek is er wel steeds meer mogelijk.
Ik herinner me nog de eerse Golf diesel. Een 1,5 liter en iets meer dan 80 Nm. Moet je nu kijken naar de nieuwste tdi ( 1,6 liter ) van VW. Ruim 3 keer zoveel koppel.
Als die BMW waar jij het over had al bij de laagste versnellingen een soort lock-up toepast dan is dat winst.
Ik blijf het allemaal volgen en hoop in de Mei vakantie met m'n combinatie naar Oostenrijk ( Klagenfurt ) te rijden.

Vr. gr. AJ

HSR antwoordt op 26 februari 2010:

@AJ Ik zie jou nu de 1.6tdi van VW noemen maar heeft deze wel het zogenoemde Tiptronic. Bij Audi hebben alleen de 4wd Tiptronic en deze hebben redelijk grote motoren (2.7tdi en groter). Al het andere is Multitronic of Dsg deze twee hebben soms ook flippers achter het stuur maar zijn hierdoor nog geen Tiptronic.

AJ antwoordt op 26 februari 2010:

HSR, ik heb wel wat van u en van Bert geleerd.
Ik dacht dat je met handmatige bediening van de automaat ( tiptronic ) de eerste paar versnellingen "vast" kon zetten. Bert heeft die gedachte de wreld uit geholpen.
Maar HSR heeft mij nog iets geleerd. Ook in de eerste versnellingen kent de tiptronic wel degelijk een "vaste" verbinding. Ik dacht dat die vaste verbinding alleen bij de vier en vijf voorkwam. Maar nee dus. Ook de eerste versnellingen hebben een lock-up die niet handmatig bediend wordt maar die toerentalafhankelijk is.
Bert, als ik dus stevig in de één of twee moet klimmen dan moet ik zorgen dat ik ergens bovem de 2000 toeren blijf ( HSR neemt 2500 toeren ) dan zal de slip ophouden en er een vaste verbinding komen.
Dit denk ik geleerd te hebben. Als ik het fout heb dan laten jullie het mij maar weten.

Vr.gr. AJ

Quirien antwoordt op 28 februari 2010:

Jammer dat deze rubriek en de rubriek Caravan rijden met automaat geen vaste kost is voor klanten/dealers/verkopers en uiteraard voor de mensen die een automaat kopen met de bestemming er een caravan mee te trekken.

Maar het zal wellicht in het feit zitten dat er dan misschien minder automaten worden gekocht.
Want het verkooppraatje; het is toch zo gemakkelijk met een automaat te rijden als u een caravan hebt, gaat dan niet helemaal meer op.(vervelend voor dealers/verkopers maar vaak hun kennis op dit gebied uitgetest)

Overigens wees er niet vies van met een beetje toeren te rijden.
Heeft een gunstige werking op het behoud van de automaat in verband met de ontstane begin slip bij de schakeling.(maar hier is al het een en ander over gezegd)

En als je er nu nog een extra oliekoeler bijzet.(ik durf het woord "haast een must" niet meer te gebruiken)

Om nu niet al te negatief te worden; er zijn gelukkig ook nog goede/geintreseerde vakmensen/dealers op automaten gebied

HSR antwoordt op 28 februari 2010:

Ik ben super positief over het automaat rijden ook met caravan. Geen gedoe met een koppeling en altijd een rode lijn protectie zowel voor opschakelen als voor terug schakelen, ook manueel. Schakel je manueel dan is het een simpel klikje plus of min en klaar.
O ja, extra oliekoelers. Op lang niet alle merken is dit mogelijk, niet bij de dealers maar ook niet bij de transmissie specialisten.

Reageren kan niet meer!

Terug naar het overzicht van vragen