Toeren = Trekkracht

De meeste auto's hebben een toerenteller. Toch weten lang niet alle caravanners hoe ze daarnaar moeten kijken om de maximale trekkracht uit hun auto te halen.

Toeren = Trekkracht

De trekkracht van een auto staat in de folder. En dan bedoel ik niet het maximaal trekgewicht, maar de hoeveelheid kracht die de motor heeft om de caravan te trekken. Bij de specificaties wordt die kracht aangegeven in paardenkrachten en het koppel van de motor. Toch is voor de prestaties vooral de manier hoe de chauffeur omgaat met de auto bepalend voor de trekkracht.

Koppel en vermogen

Vaak wordt gezegd dat een motor met een hoog koppel of draaimoment (Nm) gunstig is als caravantrekker. Dat klopt, maar als je met een caravan wil rijden heb je uiteindelijk toch vermogen (kW) nodig. In ‘Jip en Janneke taal’ is het vermogen bepalend voor de totale hoeveelheid trekkracht die de motor kan leveren en geeft het koppel de wijze aan waarop dat gebeurd. Het vermogen van de motor, oftewel de arbeid aan die de auto moet verrichten, wordt immers bepaald door het koppel van de motor te vermenigvuldigen met het toerental.

Onderweg zijn we vooral geïnteresseerd in de totale trekkracht van de auto. Daarvoor wordt de kracht van de motor via de versnellingsbak overgebracht naar de wielen van de auto. En juist de manier waarop de chauffeur dat doet door het toerental te ‘regelen’ bepaald voor een groot deel de prestaties op de weg.

In de trekkrachtgrafiek is de kracht aan de wielen af te lezen. Pas vlak bij het maximum toerental neemt de kracht af.

Toeren

Het toerental van de motor kan je aflezen op de toerenteller, maar door veel caravanners wordt de toerenteller niet of niet juist gebruikt. Er wordt vaak gedacht dat je maximale trekkracht hebt bij het toerental waarop het maximum koppel beschikbaar is. Bij veel moderne turbomotoren is dat zelfs al vanaf 1500 toeren. Bij dat toerental draait de motor het meest efficiënt en is inderdaad het draaimoment het grootst, maar dat wil niet zeggen dat je dan ook de meeste trekkracht hebt om te rijden. Immers als het koppel bij 3000 toeren nog net zo hoog is als bij 1500 toeren dan is het vermogen bij 3000 toeren twee keer zo groot. Het toerental heeft dus grote invloed op de trekkracht van de auto.

1700 toeren: Wel het maximum koppel, niet de maximale kracht!

Sportief rijden

In raceauto's is de toerenteller een prominent instrument waarop de coureur kan zien wanneer die moet schakelen. Kijk naar de Formule 1 met beelden vanuit de cockpit als je Max Verstappen ziet versnellen. Net voor het maximumtoerental wordt er opgeschakeld. Eigenlijk is het rijden met een caravan de ultieme vorm van ‘sportief’ rijden. Immers je wil met een zware combinatie af en toe toch redelijk snel vooruitkomen en daarbij de maximale kracht van je auto benutten.

Snelwegen met hellingen in het buitenland vragen om een actievere rijstijl.
Ga je fietsen dan wil je misschien niet het zo snel mogelijk maar wel zo comfortabel mogelijk rijden zonder je knieën te overbelasten. De kracht in je benen (vergelijk met de kracht van de motor) is in elke versnelling gelijk. Maar als de weg omhooggaat, schakel je op de fiets terug naar een kleiner verzet. Daardoor kan je gemakkelijker trappen om met een iets lagere snelheid, omhoog te komen. Met een auto is het niet anders. Het is beter om met wat meer toeren te rijden dan met vol gas bij een laag toerental in een hoge versnelling. De interne krachten binnenin de motor zijn dan kleiner terwijl je voor betere prestaties zelfs minder gas hoeft te geven.

Terugschakelen

Bij het rijden met een caravan moet je eigenlijke steeds het toerental van je motor aanpassen aan de omstandigheden. Wanneer je moet schakelen hangt af van de kracht die je op een bepaald moment nodig hebt. Heb je weinig kracht nodig en geef je dus weinig gas, dan kan je gerust in een zo hoog mogelijke versnelling rijden. Dit is het meest comfortabel en bovendien draait een motor bij het toerental waarop het maximum koppel beschikbaar is erg efficiënt en bij lagere toerentallen zuinig. Heb je juist wel veel kracht nodig en trap je het gaspedaal ver in (meer dan driekwart), dan kan je als algemene vuistregel aanhouden dat je beter kunt terugschakelen naar een lagere versnelling waardoor de motor meer toeren gaat maken. Op de snelweg is het heel normaal om niet de hoogste versnelling te gebruiken.

Bij accelereren, en zeker bergop, moet je rekening houden dat na het opschakelen de auto terug zakt naar een veel lager toerental. Je hebt dan ook opeens veel minder kracht ter beschikking. Daarom zal je op een steile helling veel verder moeten door trekken (naar een hoog toerental) voordat je doorschakelt naar een hogere versnelling.

Voor auto’s met een automatische versnellingsbak geldt hetzelfde. Veel moderne automaten en zeker die met een CVT doen dit uit zichzelf goed. Anders kan je de automaat handmatig terugschakelen, maar dwing de automaat nooit om in een te hoge versnelling te blijven rijden omdat je anders te veel lawaai hoort. Bij sommige automaten kan je voor een sportstand kiezen. Met de caravan zorgt dit veelal voor een beter schakelgedrag.

Bijna elke automaat kan je ook met de hand schakelen

Comfortabel rijden

Bij het ‘nieuwe rijden’ hebben we geleerd juist vroeg op te schakelen en bij lage toeren te rijden. Solo is dat prima, maar met een caravan moet je dit vergeten. Daarnaast vinden veel mensen het geluid van hogere toerentallen vervelend, maar technisch kan dat geen kwaad. Wil je toch zo veel mogelijk hogere toerentallen vermijden dan zal je een veel sterkere trekauto moeten kopen met een hoog koppel. Maar ook dan is het voor je auto nog steeds beter zodra je echt trekkracht nodig hebt, om voldoende toeren te houden en regelmatig terug te schakelen.