Aandraaimoment wielmoeren Alpenkreuzer

Michiel vraagt op 12 november 2015:

Ik heb een gestripte Alpenkreuzer die ik als motor trailer en als verhuiskar gebruik. Hij was aan nieuwe bandjes toe en die heb ik nu. Naar aanleiding van een discussie alhier over de zin en onzin van een momentsleutel heb ik verleden jaar zo'n ding gekocht bij de Lidl. En nu ik hem heb, wil ik hem ook gebruiken. Maar ik heb geen idee wat een goede waarde is voor het aandraaimemoment.

Kan iemand me vertellen wat een goede waarde is?

MV

Reacties:

JT® antwoordt op 12 november 2015:

Ik ben vorig jaar aan het zoeken geweest ivm (winter)bandenwissel op meerdere auto's. Vreemd genoeg is dat wat verschillend, ook per merk.
Maar de meeste waardes zitten rond de 110-120 Nm.
Daarom trek ik alles aan met 120 Nm. En niemand is een wiel verloren 😉
vrgr
JT®

Kees antwoordt op 12 november 2015:

Stalen wielen met conische bout/moer 90Nm.
Lichtmetalen wielen met conische bout/moer 120Nm.

Frans antwoordt op 12 november 2015:

De vereiste waarde is niet eenduidig te geven, want die is afhankelijk van de grootte/zwaarte van de velg en van het materiaal (staal of alu). Soms wordt in een instructieboekje een opgave gedaan en er zijn ook een aantal Duitse sites waar waarden staan gepubliceerd.
Vooral stalen velgen worden regelmatig kapot gedraaid door een veel te hoog aanhaalmoment; het geperste plaatstaal vervormt gemakkelijk.

Afhankelijk of het lichte caravan of een zware betreft zou ik voor stalen velgen 90 tot 110 Nm kiezen en voor aluminium velgen 130 tot 150Nm. De waarden gelden voor schone en droge schroefdraad.

willem antwoordt op 12 november 2015:

Ik had de vraag gesteld bij de lokale kwik-fit die doen in deze wintermaanden de hele dag niks anders dan bouten aandraaien met zo,n sleutel

Michiel antwoordt op 12 november 2015:

Het gaat om een Alpenkreuzer Select. Max massa 650 kg. Stalen velgen met conische moeren. Ik ga ze met 90 Nm aandraaien.

Allen bedankt voor de input.

MV

Caravantrekker (Menno) antwoordt op 12 november 2015:

Wel na 50 km even natrekken.

Michiel antwoordt op 12 november 2015:

Uiteraard.

MV

kees antwoordt op 12 november 2015:

Een staal wiel heeft welvingen (rode pijl)waar de wielbout het wiel vastklemt op de as.
Bij het aandraaien van de wielbout wordt dit deel van de velg gestuikt waardoor er een grote spanning op het conische contactvlak tussen wiel en bout ontstaat. Dit zorgt voor een grote wrijvingskracht waardoor de bouten niet vanzelf weer losdraaien. Een te grote aanhaalkracht met de spreekwoordelijke steigerpijp op de kruissleutel zorgt ervoor dat het stuiken tot voorbij de vloeigrens van het metaal gaat en een blijvende vervorming optreed waardoor er te weinig klemkracht op de bout overblijft waardoor het wiel uiteindelijk weer losloopt.
Bij lichtmetalen wielen is er weinig tot geen vervorming van het materiaal mogelijk. De opgebouwde spanning zal dan alleen van de wielbout en het aanhaalmoment moeten komen waarvoor deze groter is dan bij stalen wielen.



[reactie op verwijderd bericht] schreef: “Mijn huidige wagen worden er geen onderscheid gemaakt tussen staal en alu. Alu en staal gebruiken beiden dezelfde moeren.”

Hierbij zijn in het materiaal van de lichtmetalen wielen stalen ringen ingegoten waardoor het lichtmetaal wordt ontlast en dezelfde aanhaalspanning als bij een staal wiel voldoende is om de wielbout te borgen.
Of zoals in het plaatje hierboven (Peugeot) waar dezelfde bout gebruikt wordt voor wielen van verschillend materiaal en verschillende wijze van montage.

Frans schreef: “De vereiste waarde is niet eenduidig te geven, want die is afhankelijk van de grootte/zwaarte van de velg en van het materiaal (staal of alu).”

Het verschil in materiaal is nu juist de vraag en de grootte en zwaarte van de velg is niet relevant.

Menno schreef: “ Wel na 50 km even natrekken.”

Totaal overbodig bij stalen wielen. Eenmaal vastgezet op de juiste waarde blijft dat ook zo.
Een lichtmetalen wiel moet een schoon montagevlak hebben. Is hier vuil of oxidatie aanwezig dan loopt het wiel los. Dat zal misschien na 50km gebeuren of na 150km. Vastzetten helpt natuurlijk maar men zal dat meerdere malen moeten doen totdat het vuil of oxidatie verdwenen is. Beter is het dan om de wielen eerst te reinigen voor montage. Dan is natrekken ook niet meer nodig.
Het fenomeen natrekken stamt uit de vrachtwagen wereld.
Nu zijn er inderdaad chauffeurs die denken met hun combinatie dezelfde ruimte als een vrachtwagen nodig te hebben maar dat heeft niets met het vastzetten van de wielen te maken. 😉

Willem1 antwoordt op 13 november 2015:

De Alpenkreuzer werd verdeeld door de firma EKS in Sliedrecht maar werd in de voormalige DDR gefabriceerd door Trabant en verkocht onder de naam Klappfix

Kijk hier voor de handleiding, die aanhaal momenten vonden ze volgens mij niet echt belangrijk 😉
Maar het is wel nostalgie 😉

www.unser-camptourist.de/bilderct/aufbauct6-2.pdf

Frans antwoordt op 13 november 2015:

@[reactie op verwijderd bericht], vooruitlopend op de reactie van Kees is het wel nuttig om te weten of je het hebt over autowielen of caravanwielen (esthetisch belang of functionaliteit verschillen bijvoorbeeld) en over de Alpenkreuzer van TS met MTM 750kg of een caravan met MTM 2000kg. Een lichte bagagetrailer heeft normaal gesproken kleine en dus stijve velgen die van dunnere plaat geperst kunnen worden dan bredere 15” of 16” velgen met ook nog eens drievoudige belasting. Aanhangwagenvelgen kiezen is daarom niet alleen een kwestie van maatvoering, maar ook van draagvermogen. En een zwaardere velg kan een hoger aanhaalmoment aan. Het aantal boutgaten speelt ook nog een rol voor de gewenste bevestigingskracht per bout. Dat Alpenkreuzer misschien wel Trabantvelgen monteerde is vrij logisch; in de DDR gold wellicht het criterium ‘zwaar zat’.

Dat aanhaalmoment wordt bij caravanwielen bepaald door de gewenste belasting van de velg en niet door de bij de bout behorende belastbaarheid. Je moet daarom nooit afgaan op de boutspecificaties. Voor caravanonderstellen met een beperkte range aan velgen heb je een beperkte bandbreedte aan aanhaalmomenten.

Frans antwoordt op 13 november 2015:

Mee eens!

kees antwoordt op 14 november 2015:

Frans schreef: “Dat aanhaalmoment wordt bij caravanwielen bepaald door de gewenste belasting van de velg en niet door de bij de bout behorende belastbaarheid.”

Het aanhaalmoment wordt bepaald door de constructievorm van de wielbout/moer en de velg. Niet door welke belasting op het wiel wordt uitgeoefend. Is het wiel gemonteerd dan wordt het wiel door de bouten gefixeerd en geborgd. De krachten worden opgenomen door de pasvorm die het wiel op de astap heeft, niet door de wielbouten.


Een zwaardere wagen heeft daarom meerdere wielbouten per wiel en de boutdikte zal bij een nog zwaardere wagen forser zijn dan bij een lichtere wagen.
Een vrachtwagenwiel heeft 10x 24mm tapeinden met wielmoeren. Daarbij hoort natuurlijk ook een hoger aanhaalmoment.
Ook de spoed van het schroefdraad speelt een grote rol met welke klemkracht het wiel uiteindelijk op de astap wordt gemonteerd.

fransvb antwoordt op 14 november 2015:

Wat een nostalgie, genieten!!!
het onderstel van de Alpen Kreuzer is precies hetzelfde als het onderstel van de achterwielen bij een Trabant!!!
Wellicht kun je je gegevens ophalen bij Trabant

Frans antwoordt op 14 november 2015:

Het aller belanrijkste van de wielmoeren vastzetten is dat ze alle 4 of 5 onder gelijke spanning worden vastgezet.
Iets wat met de hand moeilijk te verwezelijken is.

Frans antwoordt op 14 november 2015:

Oude tijden herleven… 😉 , daarom reageer ik nog maar een keer: uitleg van @Kees:
[ “Frans schreef: “Dat aanhaalmoment wordt bij caravanwielen bepaald door de gewenste belasting van de velg en niet door de bij de bout behorende belastbaarheid.”
Het aanhaalmoment wordt bepaald door de constructievorm van de wielbout/moer en de velg. Niet door welke belasting op het wiel wordt uitgeoefend. (..)” ]

“ ...Niet door welke belasting op het wiel wordt uitgeoefend”
Laat ik dat nou helemaal niet gezegd hebben. (Tip voor Kees: ik heb nog veel meer niet gezegd wat je zou kunnen vermelden omdat het niet zo is 😉)

Ik doel natuurlijk, ook gezien de context, op de gewenste belasting van de velg door de bout (klemkracht voor het gegeven samenstel); dát is bepalend voor het aanhaalmoment en niet de treksterkte van de bout.

Kees antwoordt op 14 november 2015:

Frans schreef: Ik doel natuurlijk, ook gezien de context, op de gewenste belasting van de velg door de bout

Als dat niet geschreven wordt is de suggestie snel gemaakt. Belastbaarheid van de velg doet aan veel denken maar niet aan de wielbout/moer die dat feitelijk ook niet doet. Het materiaal van de velg wordt wel belast net als het materiaal van de bout zelf. En over die samenstelling heb ik eerder al geschreven.
Ik kan Frans de tip geven om duidelijker te schrijven teneinde misvattingen daarvan te voorkomen.
😉

Reageren kan niet meer!

Terug naar het overzicht van vragen