Bij 90 km/u gaan opeens en vanzelf de auto en de caravan slingeren. Een spannende situatie die maar net goed afliep en die ik nog nooit zo heftig had mee gemaakt.
Meestal test ik de stabiliteit van een auto of caravan in een ‘gecontroleerde’ omgeving. Na een ruk(je) aan het stuur of bij een ‘lane change’ voel je heel goed wat het effect is. Je rijdt dan met een snelheid waarbij de caravan stabiel aanvoelt en kijkt hoe snel de combinatie stabiliseert.
Deze keer was het anders. Ik was onderweg met een flinke caravan en was net aan het invoegen op de snelweg. Daarbij liep de snelheid op van 80 richting de 90 á 95 km/u op de teller, niets bijzonders eigenlijk. Toch begon plotseling de caravan te slingeren. En hoewel ik precies weet wat je zou moeten doen in zo’n situatie deed ik eigenlijk nog niets. Of eigenlijk, voordat ik iets kon doen deed de auto dat al voor mij. Het trailer stability systeem van de Subaru greep met veel kabaal in, en remde afwisselend het linker- en rechtervoorwiel. Daardoor stabiliseerde eerst de auto en direct ook de caravan. De snelheid werd afgeremd tot onder de 80 km/u.
Maar hoe kwam dat nou en wat was de oorzaak? Er was geen wind en de weg was vlak. Wel werd ik ingehaald door passerende personenauto’s en natuurlijk werd de snelheid opgevoerd waardoor de turbulentie toeneemt. De Subaru stond wel op winterbanden met een hele zachte wang en had nog een maagdelijke kogel, maar een andere duidelijke reden ‘van buitenaf’ kan ik niet verzinnen.
De achtergrond
Ik was onderweg met een de nieuwe Subaru Forester om daar een testverslag over te maken. Normaal doe ik dergelijke testen met mijn eigen caravan omdat ik daarmee het beste het effect van de trekauto kan beoordelen. Maar omdat mijn eigen caravan wel erg licht is voor de 1770 kg wegende Subaru wilde ik ook graag met een wat zwaardere caravan een stukje rijden. Het toeval wilde dat bij het ophalen van mijn caravan bij Triorep ze daar een net onderhouden caravan hadden waarmee nog ‘proef’ gereden moest worden. Het betrof een beladen Kabe Safir die op de weegplaten 1700 kg woog. Dat zou geen probleem voor de Subaru moeten opleveren die tenslotte 1870 kg mag trekken.
Om dat de Kabe heel weinig kogeldruk had hebben we de disselkast gevuld met zo’n 80 kg aan zandzakken waardoor het asgewicht van de caravan zo’n 1730 kg geweest zal zijn en de kogeldruk een keurige 80 kg was. Hoewel de belading niet ideaal is met zoveel gewicht helemaal voorin zijn er heel wat mensen die met een dergelijke combinatie de weg op gaan, bijvoorbeeld als er twee fietsen voorop staan.
Later hebben we dezelfde caravan ook nog achter een Toyota LandCruiser gehangen en daarmee zijn zonder probleem of gevoel van onbalans snelheden van 100 km/u en meer mogelijk. De LandCruiser is met een leeggewicht van 2140 kg, natuurlijk wel bijna 400 kg zwaarder dan de Subaru.
Wat vindt Caravantrekker?
De standaard berekening geeft aan dat bij goede belading met vrachtwagen snelheid gereden kan worden. Voor sommige mensen is dat geen probleem maar veel caravanners willen tegenwoordig op een veilige manier harder kunnen rijden dan 90 km/u.
De uitgerekende score voor stabiliteit is 4.3 bij een standaardbelading. Belangrijk is om te weten dat deze score niet direct het gevoel van stabiliteit aangeeft maar het gevaar dat er is als de combinatie toch zou gaan slingeren. In deze berekening zijn vooral een tweetal variabelen van belang, namelijk de verdeling van gewicht over de hele combinatie en de afmetingen van de caravan. Daaruit volgt dan vanzelf de kogeldruk en ook dissellengte (de afstand van de kogel tot aan de as).
Om een nauwkeuriger berekening te maken kan je alle variabelen apart invoeren zoals de verdeling van de belading. Daardoor wordt de voorspelling beter. Overigens in het uitgebreide trekkrachtadvies wordt e.e.a. aan de hand van voorbeelden voor de ingevoerde combinatie uitgebreid besproken.
Exact gegevens invullen
Als ik de gebruikte belading en exacte afmetingen van de combinatie naar waarheid invul dan krijg ik toch een wat andere uitkomst dan de waarde die standaard wordt gegeven. De auto was praktisch leeg en ik zat er alleen in. De caravan was voor- en daardoor ook achterin zwaar beladen en de as van de caravan staat relatief ver naar voren waardoor de dissellengte kort is. Met deze gegevens en wijze van beladen krijg je bij 90 km/u wel een hele lage score, en ongunstige gewichtsverhouding.
Uiteraard is de invloed van snelheid enorm. Rijd je rustig met 80 km/u is het nog niet direct gevaarlijk maar zodra je harder gaat. De cijfers geven heel goed aan wat ik de praktijk voelde. Tot 80 km/u is normaal te rijden maar zodra de snelheid boven de 90 km/ uitkomt kan het heel snel mis gaan.
Vul ik de caravan met dezelfde belading in en zet daar een auto voor die 370 kg zwaarder is dan zien de cijfers er heel anders uit. Niet zo vreemd dus dat de testrit achter de LandCruiser probleemloos verliep.
Wat leren we hiervan?
Weggedrag is eigenlijk heel voorspelbaar. Het model dat we bij Caravantrekker gebruiken is bij een juist gebruik een heel aardige voorspeller, maar juist bij de invoer en de interpretatie gaat het nog wel eens fout. Daarom is het extra belangrijk om het uitgebreide advies goed te bestuderen en te zorgen voor een juiste invoer van gegevens. En ook al voelt een combinatie stabiel aan, op het moment dat die gaat slingeren kunnen (bij een lage score) de krachten opeens heel groot worden. Dit geldt zeker als het advies van Carantrekker niet zo heel positief is, bijvoorbeeld omdat de trekauto niet zo zwaar is.
Maar waarom ging de Kabe nu echt slingeren achter de Subaru? Omdat er te veel factoren ‘tegen’ zaten. De bandenspanning en de gebruikte winterbanden onder de trekauto maakte de auto minder stabiel. Dit in combinatie met de hierboven genoemde redenen zoals de zware en slecht beladen caravan, de lege auto en natuurlijk de te hoge snelheid was voldoende om te gaan slingeren. Het is immers altijd een combinatie van oorzaken en factoren. Gelukkig had de auto een trailer stability programma waardoor alles goed is afgelopen.
De uitgerekende score voor stabiliteit is 4.3 bij een standaardbelading. Belangrijk is om te weten dat deze score niet direct het gevoel van stabiliteit aangeeft maar het gevaar dat er is als de combinatie toch zou gaan slingeren. In deze berekening zijn vooral een tweetal variabelen van belang, namelijk de verdeling van gewicht over de hele combinatie en de afmetingen van de caravan. Daaruit volgt dan vanzelf de kogeldruk en ook dissellengte (de afstand van de kogel tot aan de as).
17 februari 2020
Trekadvies
Laat een review achter op Google over het gebruik van Caravantrekker.
