Hoe wordt het maximaal trekgewicht bepaald en waarom zijn er zulke grote verschillen?
Het maximaal trekgewicht staat op het kentekenbewijs, maar hoe dit gewicht toestand komt is vaak niet duidelijk. Bovendien lijkt het dat verschillen tussen auto's lang niet altijd te verklaren zijn. Toch hecht de caravanner veel waarde aan het maximaal trekgewicht. Het is vaak een argument om mee aan te geven dat de ene auto een betere trekauto is dan de andere. Maar het trekgewicht zegt lang niet alles over de trekcapaciteiten van een auto. Daarvoor zijn veel meer factoren van belang.
Het trekgewicht vermeld bij O.1 geeft aan wat de caravan met oplooprem mag wegen
Hoe wordt het trekgewicht bepaald
Het maximaal trekgewicht wordt door de fabrikant in overleg met de importeurs vastgesteld. Bij de toelating vragen ze voor een auto een typegoedkeuring aan waarin staat wat de auto mag trekken. Elke auto die in de Europese Unie verkocht wordt moet voldoen aan de Europese eisen voor de typegoedkeuring. In Nederland neemt de RDW die gegevens over of verzorgd zelf de Europese typegoedkeuring.
Een RDW-keuring van een bestaande EU-auto is vooral een "papieren" keuring
Typegoedkeuring
In de typegoedkeuring zijn een tweetal eisen opgenomen die bepalend zijn voor het trekgewicht:
1) De auto moet met het maximaal treingewicht (dus maximaal beladen auto plus maximale aanhanger) kunnen wegrijden vanuit stilstand op een 12% helling en dat 5 keer binnen 5 minuten.
2) het maximaal trekgewicht mag nooit hoger zijn dan het maximaal toegestaan gewicht van de auto zelf (uitgezonderd terreinwagens).
Voor de kogeldruk is vastgesteld dat die 4% van het trekgewicht zou moeten kunnen zijn. Verder wordt er niet gekeken of de auto goed en veilig met een aanhanger overweg kan. Wel moet uiteraard de trekhaak zelf aan een EU-typegoedkeuring voldoen.
EU-eisen zijn er vooral op gericht om normaal met het verkeer te kunnen meerijden
Uitzonderingen
Nu zijn zelfs de Europese regels niet helemaal universeel en kan er verschil zijn tussen EU-landen. Duitsland als groot autoproductie land maakt een onderscheid tussen het trekgewicht tot maximaal 8% en het 'normale' trekgewicht bij 12%. Ook wordt om een hoger trekgewicht te krijgen nog wel eens het treingewicht beperkt. Door minder gewicht in de auto te laden is het uiteraard gemakkelijker om wegrijden op een 12% helling maar dan mag de auto dus niet vol beladen zijn.
Duitse autopapieren hebben vaak twee trekgewichten. Een trekgewicht op 8% en op 12%.
Trekgewicht zegt niets
De typekeuring zegt niets over het gemak waarmee je kan wegrijden op een steile helling. Ik zie wel eens trekgewichten voorbijkomen waarbij ik afvraag hoe hebben ze het voor elkaar gekregen om op een 12% helling weg te komen. Maar ook het tegenovergestelde komt (vaak) voor. Bijvoorbeeld elektrische auto's en auto's met automatische versnellingsbakken kunnen zonder speciale vaardigheden van de chauffeur heel gemakkelijk op een steile helling wegrijden waardoor je zou verwachten dat het trekgewicht best omhoog zou kunnen.
Elektrische trekauto's hebben relatief nog niet zo'n hoog trekgewicht uit angst voor oververhitting
Uiteraard wil een fabrikant niet aansprakelijk gesteld kunnen worden voor schade die ontstaan is bij het rijden met een caravan. De koppeling en de koeling krijgt het zwaar bij het wegrijden op een helling. Een auto kan gemakkelijk (te) warm worden waardoor schade ontstaat. Immers bij vol vermogen neemt de snelheid maar heel langzaam toe waardoor de tijd dat met vol vermogen gereden wordt veel langer duurt dan bij een solo rit. Een fabrikant die het risico op schadeclaims wil beperken kiest dus voor een niet te hoog trekgewicht.
Verhogen trekgewicht?
In sommige uitzonderlijke gevallen is het mogelijk om via een herkeuring het trekgewicht te laten aanpassen. De RDW test en beoordeelt dan bij een individuele keuring of de auto geschikt is voor een hoger trekgewicht. Dit is een kostbaar traject waarbij o.a. een verklaring van de fabrikant benodigd is.
Veiligheid
Behalve dat gesteld wordt dat de aanhanger niet zwaarder mag zijn dan het maximaal gewicht van de auto is er verder geen check op de rijveiligheid. Dat is op zich ook logisch, omdat het soort aanhanger en de gebruiksomstandigheden meer bepalend zijn dan allen het gewicht. Er is immers een groot verschil in het rijden met een 8 meter lange caravan van 1800 kg of een even zware korte paardentrailer.
Rijden met een grote caravan op een enkele as en een grote achteroversteek is echt anders dan met een korte tandemasser
Er wordt nog wel eens gedacht dat de remmen van de auto invloed heeft op het trekgewicht. Het verschil in krachten tussen een caravan van 1000 of 2000 kg is maar heel klein. Bij een oplooprem drukt maar 5 á 7% van het gewicht tegen de auto aan en zijn de krachten van een ongeremde aanhanger veel groter. Ook de krachten bij het volgas wegrijden zijn onafhankelijk van het aanhanger gewicht. Er is alleen verschil in de snelheid waarmee je trekt en de tijdsduur. Het beheersen van de koeling is de meest kritische factor.
Buiten Europa
Je zou zeggen dat de fabrikant een trekgewicht voor een auto vaststelt en dat dit dan overal in de wereld zal gelden, maar de verschillen zijn groot. Kijk maar eens naar de Subaru Forester, een auto die wereldwijd goed verkocht wordt en in Nederland vooral bekend is als Caravantrekker. In Europa mag de Forester 2000 kg trekken. Met de nieuwe e-Boxer is dat 1870 kg geworden omdat de hybride versie 130 kg zwaarder is dan niet hybride versie.
Subaru is een van de best verkochte merken in de VS
In Australië mag dezelfde Forester e-Boxer maar 1200 kg trekken. In de VS leveren ze alleen de sterkere 2.5 literversie en die mag daar 1500 Lbs oftewel 680 kg trekken. De 2.5i in Australië mag wel 1500 kg trekken maar dat is nog steeds veel minder dan in Europa. Er is ook een groot verschil in kogeldruk. Mag de Forester in Europa 80 kg kogeldruk hebben, in Australië is dat 10% van het trekgewicht, dus 120 kg. Die verschillen zie je ook bij Europese merken. Buiten Europa mogen die een veelal een hogere kogeldruk aanhouden maar hebben wel een lager trekgewicht. De Volvo XC60 bijvoorbeeld mag 1600 kg trekken en heeft een kogeldruk tot 240 kg.
Trekhaken hebben in de VS andere afmetingen
Kleine markt
Ongeveer een kwart van alle caravans in de wereld rijdt in Europa rond. Twee derde in Amerika maar daar worden ze niet door SUV's en personenauto's getrokken maar door pick-up trucks. De grootste afzetmarkt voor nieuwe auto's is China en daar trekken ze bijna helemaal geen caravans. Het is dus niet zo gek dat autoproducenten relatief weinig aandacht schenken die paar mensen die een caravan willen trekken. Het lijkt er dan ook op dat fabrikanten vooral niet technische argumenten gebruiken bij het bepalen van het maximale trekgewicht.
Bij de beoordeling van een goede trekauto is het verstandig ook naar andere eigenschappen te kijken. Een hoog leeggewicht van de auto is misschien nog wel belangrijker voor een goede trekauto dan alleen te oordelen aan de hand van het trekgewicht!