Caravanbanden die al na 10.000 km helemaal (scheef) afgesleten zijn, is natuurlijk niet normaal. Toch komt dit regelmatig voor. Wat is de oorzaak en wat doe je er aan?
Pech onderweg wil niemand. Toch is het vragen om problemen als je gaat rijden met banden die afgesleten zijn tot aan het karkas. En aangezien veel mensen niet elke reis hun caravanbanden (laten) controleren is het toch iets om alert op te zijn. Maar eigenlijk hoort extreme slijtage van caravanbanden en wiellagers helemaal niet voor te komen! En toch horen we deze klachten regelmatig. Hoe dat komt en wat er aan te doen is maakt een bezoek aan Triorep in Scherpenzeel duidelijk.
De meeste caravans staan op een zogenaamde geknikte as van AL-KO. Juist bij dit type as kunnen de banden in korte tijd snel, en onregelmatig slijten. Ook de wiellagers gaan soms veel korter mee dan je verwacht.
AL-KO Delta-as
De Euro Delta-as is te herkennen aan de knik in het midden waarbij die naar achteren en naar boven 'wijst'. Die knik zorgt er voor dat de stand van de wielen ten opzichte van het wegdek kan variëren afhankelijk van de druk (het inveren) dat op de wielen komt te staan. Het grote voordeel daarvan is dat bij een bocht waarbij extra gewicht op het buitenste wiel komt, er als het ware automatisch tegengestuurd wordt. Technisch gesproken wordt het toespoor en de negatieve wielvlucht vergroot. Het buitenste wiel zet zich wat meer schuin en schrap tegen de bocht.
Deze constructie is positief voor de wegligging. Bij slingeren van de caravan zal de caravan gemakkelijker stabiliseren. Immers als er meer druk op het buitenste wiel komt draait het wiel als het ware naar binnen toe (toespoor). Tevens zal wielvlucht meer negatief worden waardoor de band niet loodrecht op het wegdek staat maar aan de bovenkant meer naar binnen toe gaat staan. Een techniek die bij (sport)auto's zorgt voor een betere wegligging.
Klik op onderstaande video om de beweging van het wiel te zien bij het inveren. De complete uitleg van AL-KO kan je hier zien.
Deze eigenschappen zorgen weliswaar voor een betere wegligging maar heeft ook nadelen. De mate van invering en dus de wielstand, is erg afhankelijk van het gewicht dat op het wiel rust. Is de caravan erg zwaar of overbeladen dan treedt dit toespoor (en negatieve wielvlucht) ook op bij normaal langdurig rechtuit rijden op beide wielen. Niet alleen dus als er in een bocht meer druk op alleen het buitenste wiel komt.
Omdat bij overbelading beide wielen meer inveren vormen ze als het ware als een ploeg, in V-vorm. Maar omdat de caravan rechtuit getrokken wordt slijten de banden en lagers veel sneller en scheef, dan als ze gewoon 'rechtop' en 'rechtuit' hadden kunnen rijden.
Als het gewichtsverschil van de caravan tussen rechts en links groot is (meer dan 60 kg) rijdt de caravan al niet meer rechtuit. Het ene wiel wil meer naar binnen dan het andere terwijl de caravan recht vooruit getrokken wordt. De caravan krijgt dan een onrustig en 'zoekerig' weggedrag.
Bij inveren en zware belading krijg je een negatieve wielvlucht (Negativer Sturzwinkel) en meer toespoor (Vorspurwinkel)
Een goede werking van een geknikte as is alleen mogelijk als die is afgestemd op het gewicht van de caravan met maar een relatief kleine marge. Vandaar dat je op aanhangers die rijden met grote wisselende beladingen deze Delta-assen niet zal tegenkomen.
Overbelading
Het zal duidelijk zijn dat overbelading een oorzaak van veel problemen is. Veel caravans zijn zwaarder dan de eigenaar denkt. Gemonteerde extra's zoals een reservewiel, luifel, airco en mover met accu, verhogen het caravangewicht aanzienlijk en als dan ook nog eens 'gewone' bagage en fietsen meegenomen worden is een caravan al snel zwaarder beladen dan de bedoeling is. Overbelading is dan ook de meest voorkomende oorzaak bij abnormale slijtage van banden en wiellagers.
Weet je zeker dat je caravan niet overbeladen is kan het natuurlijk ook zijn dat de uitlijning van de wielen niet (meer) correct is. Bijvoorbeeld door een niet direct zichtbare schade die ontstaan kan zijn als je te hard door een kuil bent gereden. In alle gevallen is het zaak om de caravan door een specialist te laten nakijken.
Specialistisch werk
De meeste caravandealers beschikken niet over de kennis en het gereedschap om de uitlijning van een caravanas goed uit te voeren en kloppen daarvoor aan bij Triorep.
De eigenaar/dealer van deze Fendt heeft geconstateerd dat de banden scheef afgesleten zijn en dat de wielen wel erg diep in de wielkasten verscholen zitten. We kijken mee hoe de specialist een dergelijk probleem aanpakt.
Onder de caravan is met het blote oog te zien dat de wielen scheef onder de caravan staan (negatieve wielvlucht). Aan de binnenkant van de band zie je een veel grotere bolling dan aan de buitenzijde van de band. Het wiel staat dus scheef onder de caravan en dat al bij een gemeten wieldruk van maar 680 kg waarbij 750 kg is toegestaan. Zou je de caravan nu verder normaal beladen wordt die scheefstand nog groter.
Voor de definitieve diagnose (en offerte) worden de wielstanden van de caravan opgemeten. Denk daarbij aan de hoogte boven het wegdek en de uitlijning van de wielen. Dat laatste gebeurd met een laser die heel precies haaks onder de caravan gemonteerd wordt en waarmee dan in belaste toestand het toespoor en wielvlucht gemeten wordt.
Overigens kan met deze laser ook gemakkelijk vastgesteld worden of de opbouw nog geheel recht en in originele staat is. Dit is nuttig om bijvoorbeeld de schade vast te kunnen stellen na een ongeval of als gevolg van slijtage.
Het lijkt erop dat deze 6-jarige Fendt letterlijk een zwaar leven gehad heeft. De veerrubbers zijn vermoedelijk door overbelading vervormd waardoor de caravan nu te laag op de weg staat en de wielen te veel toespoor en wielvlucht hebben. De eerste stap is dan om de asrubbers te vervangen.
Triorep beschikt over een pers waarmee de as 'uit elkaar' getrokken wordt en waarmee nieuwe asrubbers in de as geperst worden (zie ook de eerdere blog over het vervangen van asrubbers).
Om asrubbers te kunnen vervangen moet de gehele as gedemonteerd worden. Bij het Alko M-chassis is dat een heel gevaarte. Nieuwe asrubbers zorgt niet alleen voor een beter en comfortabelere vering van de de caravan maar ook voor een correctie van de wielstanden.
Omdat de caravan nu weer net zo hoog op z'n wielen staat als de fabrikant het bedoeld heeft is daardoor ook de stand van de wielen weer meer in de oorspronkelijke staat. Door opnieuw een meting uit te voeren wordt vastgesteld of verdere en meer precise uitlijning nog noodzakelijk is.
Door met de laser de stand van de velg op 4 punten te meten is exact de stand van het wiel in belaste toestand vast te stellen. Daarbij kan ook een klein verschil tussen het linker- en rechterwiel opgemerkt en gecorrigeerd worden. Is de afwijking groter dan de tolerantie dan worden de wielstanden aangepast.
Met speciaal gereedschap is de moer los te draaien waarmee de asstomp vast zit aan het aslichaam. Door de asstomp daarna iets te verdraaien kan de wielvlucht/toespoor een paar millimeter gecorrigeerd worden. Per wiel wordt dit optimaal afgesteld op het gewicht van de (beladen) caravan.
Met een endoscoopcamera zijn de asrubbers binnenin de as te controleren op een juiste positie. Op de foto is ook te zien dat de band door de scheve stand van het wiel een deel van de verf van de wielkast heeft afgesleten.
Conclusie
De Fendt staat weer 'gezond' op zijn wielen. Voor de rijveiligheid en het behoud van je caravan is het belangrijk om het maximaal toegestaan gewicht van de caravan goed in de gaten te houden. En bedenk dan ook dat de kans op een verkeersboete voor overbelading veel kleiner is dan de schade die overbelading kan veroorzaken 😉
16 september 2019
Trekadvies
Caravantrekker zonder advertenties? Lees hoe dat kan en wat de voorwaarden zijn. 
