Stabilisatorkoppelingen

Een stabilisatorkoppeling verhelpt niet het slingeren van een caravan maar maakt het rijden wel comfortabeler.

De meeste nieuwe caravans zijn uitgerust met een stabilisatorkoppeling van ALKO of Knott. Rijden met een stabilisator is comfortabeler en bij gelijke snelheid, ook (iets) veiliger. Maar voel je enige onbalans in de combinatie zonder stabilisator dan is het beter die op te sporen dan te bestrijden met een stabilisator.

Knott KS30

Al in 1931 ontwikkelde Franz Knöbel van Westfalia een ronde kogel met een doorsnede van 50 mm om als koppeling van caravans te dienen.

Ook stabilisatoren voor caravans bestaan al heel lang. In de jaren '60 was deze stabilisator bijvoorbeeld al standaard op Wilk caravans. Stabilisatorkoppelingen kwamen pas na 1985 op de markt.

Werking van een stabilisator

De werking berust op het principe dat het draaipunt bij de kogel extra weerstand moet hebben. Tegenwoordig komt de stabilisatorkoppeling het meeste voor. Hierbij wordt de kogel omklemd door frictiemateriaal waardoor het draaien van de koppeling in het horizontale vlak veel zwaarder gaat dan normaal (voor de technici: met een kracht van tussen de 120 en 150 Nm bij de Stabifix). Bij de bekende stabilisatoren van Alko en de 'oude' Westfalia SSK wordt het frictiemateriaal aan de zijkant tegen de kogel gedrukt waardoor slingeren wordt tegen gegaan.

Bij de Winterhoff, BPW iSC en Stabifix (die hetzelfde patent gebruiken) en in iets mindere mate bij de AKS 3004 wordt de kogel door middel van frictiemateriaal aan de voor- en achterkant vast geklemd om de kogel. Hiermee wordt naast de horizontale beweging (slingeren) óók de verticale beweging (doordeinen) gedempt, zoals bijvoorbeeld bij een verkeersdrempel. Deze koppelingen bieden dus nog meer comfort.

Wanneer wel gebruiken en wanneer niet!

Gebruik geen stabilisator om slecht rijgedrag van een combinatie te compenseren, bijvoorbeeld als de trekauto eigenlijk te licht is voor de caravan. Zou dan namelijk de caravan toch gaan slingeren, dan zijn de krachten zo groot dat er geen 'houden meer aan' is. Een goede belading is en blijft een eerste vereiste.

Wil je meer rijcomfort en meer ontspannen rijden gebruik dan wel een stabilisator. Je hebt minder last van inhalende vrachtwagens en busjes, oneffenheden in de weg en windvlagen. Het gebruik van een stabilisator is natuurlijk geen vrijbrief om harder te gaan rijden.

Een stabilisatorkoppeling is geen garantie dat een ongeluk voorkomen kan worden

Onderhoud

Voor een goede werking van de meeste stabilisatoren is het van belang dat de kogel schoon, roest- en geheel vetvrij is. Bij een nieuwe trekhaak met een geverfde kogel moet deze voor het eerste gebruik eerst geschuurd worden. Anders vervuilen de frictieblokjes en neemt de werking sterk af. Eventueel kan je vuile blokjes met fijn schuurpapier schoonmaken.

Alko AKS-3004 frictiemateriaal voor de voor- en zijkant.

Frictieblokjes slijten door gebruik en moeten af en toe vervangen worden. Een caravan dealer kan de wrijving en dus de werking van de stabilisator controleren. Laat deze controle regelmatig uitvoeren. Een stabilisatorkoppeling mag je absoluut niet smeren met vet of andere smeermiddelen!

Kraken

Er zijn mensen die last hebben van krakende geluiden als met de caravan een bocht wordt gemaakt. Het kraken geeft aan dat de stabilisator eigenlijk heel goed zijn werk doet, maar is in en buiten de auto natuurlijk wel hinderlijk. In geen geval mag je de stabilisator of de kogel smeren en ook een plastic zakje om de kogel doen is geen goed idee. Wat vaak wel wil helpen en geen kwaad kan is het goed schoonmaken van de kogel en de binnenkant (frictieblokjes) van de koppeling. Ook het goed vetvrij maken met thinner of spiritus en het schoon schuren met fijn schuurpapier kan helpen.

Hieronder een Duitse vergelijkingstest:

(bron: RWTÜV Essen)

Let op:

Op trekhaken waarbij de kogel aan de onderkant zit vastgeschroefd (zie foto) mag geen stabilisatorkoppeling gebruikt worden. Dergelijke koppelingen komen echter bijna niet voor in Nederland. Afneembare trekhaken zijn geen probleem.

Ook interessant